A voz "amarar"

o hidroavión vai amarar?

Cando menos, resulta simpático achar, sen as agardar, certas voces que de xeito repentino chegan a ti sen que antes tiveses sabido nunca nada delas. E será que elas nos buscan? Teremos acaso algunha sorte de imán para deste xeito viren a nós? Sería bonito pensar que si, que elas fan por saír na túa procura pois que queren, ou desexan, ser rescatadas. Mais é a alerta filolóxica, esa (de)formación con que contamos de xa hai algúns aniños, a que na verdade sae ao noso encontro; logo esta é a simple e única razón que aniña en toda esta maxia marabillosa que puidese parecer o achado fortuíto de léxico de que acostumamos facer acopio. Falamos de reparar en, falamos de fixar a nosa atención naquilo que, de xeito inesperado, dan en dicir os nosos maiores nun determinado momento e rapidamente corremos a apuntar. Velaí a nosa maneira de proceder. 

Así pois, o vocábulo "amarar", e se ben serviu para ilustrar unha conversa acerca do difícil que é botar as patacas cando o terreo non acaba de absorber toda a auga de chuvia, foi esta palabra, dicimos, a que fixo reflexionar o noso interlocutor acerca da posibilidade de que ela puidese proceder da voz mar. Non en van, a cantidade de auga de chuvia caída nestes últimos meses, está a facer dificultosa a devandita tarefa, a de plantar as patacas. Así que indo aos dicionarios para verificar a existencia ou non de dita voz, todos os de Xerais, Galaxia e Santillana acabáronos por remitir a unha única acepción que pouco tiña a ver co que, meu pai neste caso, me viñera a dicir. Amarar, logo, é recollido en tales dicionarios, mais coa definición única de se vir a pousar unha aeronave sobre a superficie da auga. 

A nosa pescuda non acabou aí porén, e no Dicionário da Língua Galega de Isaac Alonso Estravís fomos (cremos) encontrar a solución máis acaída á nosa busca. Na terceira das acepcións da entrada amarar, fálasenos dun verbo reflexivo cuxo significado vén ser o de encherse de auga algo, aínda que sen facer tampouco moitas máis aclaracións ao respecto. No Grande Dicionario Xerais da Lingua aparece, no entanto, a forma amarear. Esta, segundo o tal dicionario, refírese a un verbo transitivo cuxo significado é o de atoarse un lugar ou un conduto por mor da terra arrastrada pola auga.

Quer unha forma (amarar), quer outra (amarear), o caso é que ambas parecen compartir espazos de significado comúns, aínda que sen o facer plenamente. O que fica medianamente claro é que para o meu pai o seu sentido, o do verbo amarar, ten que ver co de que a terra se encharque e non dea absorbido a auga de máis que hai nela. Outro vocábulo máis, en fin, para fixar e aprender, e que, estamos certos, non ha de ser o último.

a horta está amarada